Fajerwerki i petardy

Materiały pirotechniczne to materiały wybuchowe (substancje lub ich mieszaniny) służące wywoływaniu efektów cieplnych, świetlnych, dźwiękowych, gazu, dymu lub ich kombinacji w wyniku bezdetonacyjnej, samopodtrzymującej się reakcji chemicznej, a także te wyroby, które są wypełnione materiałami pirotechnicznymi /ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych do użytku cywilnego (Dz.U. z 2002 r., Nr 117, poz. 1007) /.

Wyroby pirotechniki widowiskowej, wyłączone spod koncesjonowania, zwane są potocznie fajerwerkami. Ze względu na swój skład chemiczny zawsze stwarzają znaczne zagrożenie pożarowe i wybuchowe. Popularne zimne ognie zaliczane są także do materiałów pirotechnicznych. Przepisy dotyczące obrotu znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych.

Gdzie należy zaopatrywać się w fajerwerki ?

Ustawodawca bardzo rygorystycznie określa warunki, jakie musi spełniać pod względem ochrony pożarowej, przechowywania i obsługi podmiot chcący prowadzić sprzedaż materiałów pirotechnicznych. Jednocześnie jako organ właściwy do kontroli obrotu materiałami pirotechnicznymi wskazał Policję. Warunki ustawy mogą być spełnione tylko w wyspecjalizowanych punktach, mających odpowiednie zaplecze magazynowe i spełniających wszelkie wymogi ochrony pożarowej. Dopuszcza się sprzedaż fajerwerków w centrach handlowych czy sklepach wielobranżowych, jednakże pod warunkiem spełniania pewnych wymogów, a mianowicie:

• sprzedaż winna odbywać się na stoiskach z obsługą, gdzie towar podaje klientowi tylko uprawniony sprzedawca;
• wyroby takie winny być posortowane w sposób widoczny, wg klas dopuszczenia do sprzedaży;
• stoisko powinno być wyposażone w sprzęt gaśniczy oraz tablice informacyjne o zakazach otwierania opakowań na terenie obiektu, wnoszenia tych wyrobów do innych części obiektu oraz użytkowania fajerwerków w obiekcie i jego sąsiedztwie.

Oznakowanie na opakowaniu.

Każdy wyrób z grupy pirotechniki widowiskowej, na który nie jest wymagana koncesja, musi posiadać na opakowaniu:

• znak literowy NWP (nie wymaga uzyskania pozwolenia na nabywanie, używanie
  i przechowywanie);
• instrukcję przechowywania i używania w języku polskim oraz następujące dane:

- nazwa i adres producenta lub importera,

- określenie typu wyrobu (np. bateria, petarda, rakieta),

- klasa wyrobu (kl. F1, F2 lub F3),

- ostrzeżenia (w tym minimalna odległość na jaką należy oddalić się po odpaleniu).

• na fajerwerkach powinno znajdować się oznakowanie CE, potwierdzające ich zgodność z odpowiednimi wymaganiami.

Zasady bezpieczeństwa.

1. zakupu fajerwerków może dokonać tylko osoba pełnoletnia w wyspecjalizowanych sklepach lub stoiskach sprzedaży;
2. należy je przechowywać w miejscach suchych, z dala od źródeł ciepła i bez dostępu do nich dzieci;
3. przed użyciem należy dokładnie przeczytać instrukcję użytkowania;
4. odpalenie fajerwerków musi odbywać się wyłącznie pod nadzorem trzeźwej osoby pełnoletniej, z zachowaniem szczególnej ostrożności;
5. nie należy używać niewybuchów oraz uszkodzonych materiałów pirotechnicznych,
6. nigdy nie należy pochylać się nad odpalanymi wyrobami! odpalać je należy stojąc lub klęcząc z boku i trzymając źródło ognia w wyciągniętej ręce,
7. wyroby odpalać należy pojedynczo. Nigdy kilka jednocześnie!

Odpowiedzialność prawna.

1. Sprzedaż materiałów pirotechnicznych dozwolona jest tylko osobom pełnoletnim. Naruszenie tej normy jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 2 - ujawniony przypadek strażnik przekazuje Policji.
2. O naruszenie norm dotyczących obrotu materiałami wybuchowymi (w tym wyrobami pirotechnicznymi) strażnik informuje Policję jako organ właściwy do kontroli obrotu w/w materiałami. W zakresie swoich właściwości upoważnionymi organami kontrolnymi są również Straż Pożarna, Państwowa Inspekcja Pracy.
3. W zakresie używania materiałów pirotechnicznych, powszechnym rozwiązaniem stosowanym w wielu miastach Polski, w tym także w Polkowic, jest przepis art. 51 KW, w którym opisano czyn polegający na zakłócaniu ciszy, spokoju i porządku publicznego. Ustawodawca chroni spokój i porządek publiczny przed jego zakłócaniem, które może przybierać różne formy. Przepis nie zawiera ograniczeń czasowych obowiązuje on nieprzerwanie cały rok. Dla wyczerpania znamion wykroczenia, a tym samym podjęcia interwencji przez strażnika lub policjanta, wymagane jest zgłoszenie osoby, której przeszkadza hałas. W przypadku gdy funkcjonariusz nie jest świadkiem zdarzenia, zgłaszający musi świadczyć przez sądem.

Sankcje prawne wobec osób poniżej 17 roku życia używających materiałów pirotechnicznych sprowadzają się do przekazania takich spraw Policji z możliwością skierowania do rozpatrzenia przez sąd rodzinny. O takich przypadkach należy również informować rodziców i dyrektora szkoły.